De Pijp

Albert CuypmarktDe Pijp heeft een merkwaardige geschiedenis. Het was eigenlijk bedoeld als een sjieke wijk. Ir. van Niftrik maakte in 1866 een plan voor een enorme uitbreidingsgordel langs de rand van Amsterdam. De Pijp werd daarin een prachtig nieuw centrum van de stad.
 
Midden van de buurt, op de plaats van het huidige Sarphatipark, was het Centraal Station gedacht, en langs de huidige Ceintuurbaan een moderne spoorlijn. De wijk had grote woonblokken, brede straten en een luxe villawijk….
 
Het is anders gelopen. De gemeenteraad wees het plan af. Het vereiste namelijk een grootscheepse herverkaveling, onteigenen per kavel zou duur en tijdrovend worden. Een nieuw plan werd opgesteld door Kalff, de directeur van Publieke Werken (plan-Kalff, 1876). Hij zag af van herverkaveling, zodat het stratenpatroon een kopie werd van het oude polderslotenpatroon. De spoorlijn verviel, en het Centraal Station zou later aan het IJ worden gebouwd.
 
Het invullen van de bebouwing liet Kalff over aan de vrije markt, die vooral bestond uit kleine 'eigenbouwers' die met geleend geld werkten en die snel winst wilden maken. Ze bouwden met de goedkoopste bouwmaterialen, wat wel revolutiebouw genoemd wordt. Waar de naam de Pijp vandaan komt, is onduidelijk.
 
De laatste jaren beleeft De Pijp een enorme opwaardering en is geleidelijk een gewilde locatie geworden, een soort Quartier Latin.